W poniedziałek, 3 października 2022 rozpoczął się Tydzień Noblowski, który, jak co roku, jest wielkim świętem nauki. Wszyscy z niecierpliwością oczekują ogłoszenia laureatów Nagrody Nobla, która jest uznawana za najbardziej prestiżową na całym świecie. Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego realizuje projekt Tydzień Noblowski, popularyzujący tegorocznych laureatów Nagrody Nobla, oraz tematykę i dziedziny, w których zostały przyznane. Nasza szkoła po raz pierwszy przyłączyła się do tego wielkiego wydarzenia, stając się oficjalnym partnerem Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego. Wychowawcy klas, nauczyciele poloniści i historii przygotowali na korytarzu gazetkę tematyczną oraz zajęcia lekcyjne dla uczniów, w trakcie których przybliżona została sylwetka Alfreda Nobla - wielkiego wynalazcy i pomysłodawcy tej niezwykle prestiżowej nagrody. Ponadto na zajęciach zaprezentowano sylwetki polskich noblistów w różnych dziedzinach naukowych oraz wyświetlono wybrane filmy i prezentacje przygotowane przez pracowników naukowych Uniwersytetu Warszawskiego, związane z tematyką noblowską.
Zgodnie z testamentem Alfreda Nobla, fundatora nagrody, od 1901 roku wyróżnienie przyznaje się w dziedzinie fizjologii lub medycyny, fizyki, chemii, literatury oraz Nagrodę Pokojową. Wyjątek stanowi Nobel z ekonomii, który po raz pierwszy został wręczony w 1969 roku. Od 3 do 10 października br. mieliśmy możliwość poznania tegorocznych laureatów Nagrody Nobla. Nazwisko zdobywcy Nagrody Nobla 2022 w dziedzinie medycyny lub fizjologii poznaliśmy w poniedziałek, 3 października. Tegorocznym laureatem został prof. Svante Pääbo, szwedzki biolog, założyciel i kierownik Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maksa Plancka w Lipsku. „Dzięki swoim pionierskim badaniom Svante Pääbo dokonał czegoś pozornie niemożliwego: zsekwencjonowania genomu neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Dokonał także sensacyjnego odkrycia nieznanego wcześniej hominida – denisowianina” – czytamy w werdykcie komitetu noblowskiego. We wtorek, 4 października Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła, że laureatami Nagrody Nobla 2022 w dziedzinie fizyki zostali Alain Aspect, John F. Clauser i Anton Zeilinger. Francuza, Amerykanina i Austriaka uhonorowano za „eksperymenty z kwantowym splątaniem fotonów, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierskie dokonania w dziedzinie informatyki kwantowej”. Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2022 roku – za rozwój „chemii kliknięć” i chemii bioortogonalnej – otrzymało troje naukowców: Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless. Nazwiska laureatów poznaliśmy w środę, 5 października. Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury w 2022 roku – „za odwagę i kliniczną przenikliwość, z jaką odkrywa korzenie, alienacje i zbiorowe ograniczenia osobistej pamięci” – otrzymała francuska pisarka Annie Ernaux. Nazwisko laureatki poznaliśmy w czwartek, 6 października. 7 października 2022 Komitet w Oslo ogłosił, że Pokojową Nagrodę Nobla otrzymują: białoruski opozycjonista Aleś Bialacki, rosyjska organizacja Memoriał i ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich. W uzasadnieniu Norweskiego Komitetu Noblowskiego czytamy: „Podjęli niezwykły wysiłek, aby udokumentować zbrodnie wojenne, przypadki łamania praw człowieka i nadużyć władzy. Wspólnie ukazują znaczenie społeczeństwa obywatelskiego dla pokoju i demokracji.” Nagrodę Nobla 2022 w dziedzinie ekonomii za badania nad bankami i kryzysami finansowymi otrzymali Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond i Philip H. Dybvig. Nazwiska laureatów poznaliśmy w poniedziałek, 10 października.
Mamy nadzieję, że zaprezentowane sylwetki Noblistów oraz ich dokonania naukowe zachęcą młodych ludzi do tego, by nauka stała się pasją, a zgromadzona wiedza była powodem dumy i satysfakcji. Być może wśród naszych uczniów są przyszli Nobliści, czego wszystkim Wam życzymy!
Tekst i zdjęcia: Agnieszka Rosochacka
